Uchyłkowatość jelita grubego jest chorobą cywilizacyjną, która spowodowana jest przez wysokoprzetworzoną dietę z niską zawartością błonnika. Czym są uchyłki? Jakie zioła są skuteczne w leczeniu uchyłków jelita grubego?

Co to są uchyłki i jaki się objawiają?

Uchyłki są niewielkimi 0,5 do 1 cm uwypukleniami w śluzówce jelita grubego. Najczęściej znajdują się w esicy. Uchyłki są chorobą cywilizacyjną, ponieważ występują głównie u osób w jesieni życia zamieszkujących w krajach wysoko rozwiniętych m.in. w USA, Kanadzie, Niemczech. Za czynniki ryzyka występowania uchyłków uznaje się niedobór błonnika w diecie oraz regularne jedzenie wysokoprzetworzonych potraw.
Uchyłkowatość jelita grubego jest chorobą nieuleczalną. Nie można jej leczyć operacyjnie, ponieważ trzeba by było usunąć całe jelito grube, co przyniosłoby więcej szkody niż pożytku.

Wyróżnia się cztery rodzaje choroby uchyłkowej jelita grubego:

• uchyłkowatość bezobjawowa,
• niepowikłane zapalenie uchyłków,
• objawową niepowikłaną chorobę uchyłkową (ONChU),
• powikłane zapalenie uchyłków.

Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia choroby uchyłkowej:

• palenie tytoniu,
• dieta uboga w błonnik pokarmowy,
• zaawansowany wiek,
• otyłość,
• płeć- mężczyźni chorują częściej,
• brak aktywności fizycznej,
• wysokie spożycie tłuszczu.

Objawy uchyłków jelita grubego

Uchyłki bardzo często nie dają żadnych objawów, a pacjenci dowiadują się o chorobie w czasie kolonoskopii. Zdarza się, że uchyłki powodują nieprawidłowości w pracy jelit. Najczęstszymi objawami choroby uchyłkowej są:

• ból brzucha w lewej części po posiłku,
• krew w stolcu lub bezbolesne krwawienie,
• gorączka,
• mdłości,
• wymioty,
• zaparcia,
• biegunki,
• wzdęcia.

Dieta w uchyłkach jelita - podstawowej zasady

W chorobie uchyłkowej zalecenia dietetyczne mają bardzo duże znaczenie. Niezależnie od stopnia zaawansowania choroby zaleca się ograniczenie (a nawet wyłączenie z diety) czerwonego mięsa i alkoholu. U pacjentów z uchyłkami, którzy zmagają się z wzdęciami lub zaparciami, nie zaleca się stosowania błonnika nierozpuszczalnego, czyli spożywania otrębów, ziaren i roślin strączkowych. U takich osób zaleca się spożywanie wyłącznie błonnika rozpuszczalnego, który jest w owocach i ziołach.
U pacjentów z objawową niepowikłaną choroba uchyłkową zaleca się dietę bogatobłonnikowa z ograniczeniem czerwonego mięsa i alkoholu.
U osób z niepowikłanym zapaleniem uchyłków łagodnym i umiarkowanym zaleca się dietę lekkostrawną półpłynną i płyną oraz spożywanie płynów w dużej ilości.
U pacjentów z ciężkim niepowikłanym zapaleniem uchyłków zaleca się stosowanie ścisłej płynnej diety wg zaleceń lekarza. 

Jakie zioła pić na uchyłki?

W leczeniu choroby uchyłkowej stosuje się zioła i rośliny o właściwościach prozdrowotnych.

1. Babka płesznik (Plantago psyllium)

Nasiona babki płesznik w postaci niestrawionej docierają do jelit, w których pod wpływem soków jelitowych wytwarzają lepki śluz. Niestrawiony błonnik pokarmowy wspomaga pracę jelit, a tym samym ułatwia wypróżnianie. Śluz ma właściwości ochronne na śluzówkę jelita grubego.

2. Łupiny babki jajowatej (Plantago ovata)

Łupiny babki jajowatej pod wpływem soków trawiennych wytwarzają lepki śluz. Ułatwia on wypróżnianie poprzez zmiękczenie masy kałowej i przyspieszenie usunięcia jej z organizmu. Wspomaga proces trawienia i łagodzi dolegliwości uchyłków.

3. Koper włoski (Foeniculum vulgare Mill.)

Ma działanie rozkurczowe łagodzi skurcze układu pokarmowego. Napary z kopru łagodzą ból spowodowany nagromadzeniem się gazów i nadmiernym napięciem mięśni żołądka i jelit. Łagodzi dolegliwości bólowe związane z chorobą uchyłkową.

4. Kminek zwyczajny (Carum carvi L.)

Stymuluje procesy trawienne, poprzez zwiększenie ilości wydzielanych soków. Wspomaga perystaltykę jelit. Poprawia przemianę materii i pomaga w usuwaniu gazów z organizmu. Rozluźnia mięśnie przewodu pokarmowego i łagodzi ból spowodowany skurczem jelit. 

5. Tasznik pospolity (Capsella bursa)

Ma działanie przeciwzapalne i rozkurczające. Łagodzi ból spowodowany skurczem jelit w chorobie uchyłkowej.

6. Mięta pieprzowa (Mentha ×piperita L.)

Mięta pieprzowa od wieków stosowana jest na problemy z układem trawiennym. Wspomaga perystaltykę jelit, zwiększa ilość soków trawiennych. Nie zaleca się stosowania mięty przy skurczach jelit, ponieważ może nasilać dolegliwości.

7. Melisa lekarska (Melissa officinalis L.

Łagodzi dolegliwości bólowe układu pokarmowego spowodowane stresem. Wycisza i relaksuje. Zmniejsza napięcie mięśni w jelitach. Pomaga w usuwaniu nadmienienie zgromadzonych gazów. Wspomaga łagodzenie dolegliwości związanych z kolką jelitową.

8. Siemię lniane (Linum usitatissimum)

Zawiera dużą ilość błonnika pokarmowego, dlatego wspomaga trawienie. Śluz z napęczniałych nasion łagodzi stany zapalne w błonie śluzowej jelit. Ułatwia wypróżnianie.

9. Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla L.)

Ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne. Dzięki temu łagodzi objawy choroby uchyłkowej. Nie należy stosować rumianku, jeśli przyjmujesz leki na rozrzedzenie krwi.

10. Lukrecja (Glycyrrhiza L.)

Łagodzi skurcze jelit. Ma właściwości przeciwzapalne, które regenerują śluzówkę jelit. Łagodzi objawy choroby uchyłkowej. Nie wolno stosować lukrecji, jeśli leczysz się na wysokie ciśnienie krwi, cierpisz na niewydolność serca lub chorobę nerek.

11. Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis)

Łagodzi błonę śluzową żołądka. Ma również właściwości delikatnie przeczyszczające. Ma działanie przeciwzapalne. Dzięki temu łagodzi objawy dolegliwości związanych z uchyłkami.

12. Pochrzyn włochaty (Dioscorea villosa)

Ma działanie przeciwzapalne. Łagodzi stany zapalne jelit wywołane przez uchyłki.

13. Czepota puszysta (Uncaria tomentosa)

Ma działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwbólowe. Łagodzi stany zapalne jelita grubego wywołane przez uchyłki.

14. Wiąz czerwony (Ulmus rubra Mulh)

Jest bogaty w substancje czynne m.in. flawonoidy i kwas salicylowy. Zawiera również dużo śluzów, które tworzą żel chroniący śluzówkę jelita grubego. Dzięki temu zapobiegają jej uszkodzeniom. Łagodzi podrażnienia spowodowane uchyłkami.