Wysoki cholesterol jest niebezpieczny dla zdrowia. Czym jest cholesterol? Czy można naturalnie obniżyć jego wysokość? Czy ziołami można wspomóc farmakologię?

Czym jest cholesterol?

Cholesterol jest organiczną substancją lipidową. Pełni bardzo ważną funkcję w organizmie. Jest pomocny w syntezowaniu wit. D3 ze słońca oraz służy do budowy błon komórkowych. Wspomaga również trawienie tłuszczów. Wysoki poziom cholesterolu jest niebezpieczny dla zdrowia.

Dlaczego podwyższony cholesterol jest groźny?

Nieleczony wysoki poziom cholesterolu we krwi podnosi ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo- naczyniowego. Nadmiar złego cholesterolu odkłada się na ścianach naczyń krwionośnych, tworząc blaszki miażdżycowe, które prowadzą m.in. do:

• zawału mięśnia sercowego,
• udaru mózgu,
• niedokrwienia kończyn dolnych.

Jakie są objawy za wysokiego cholesterolu?

Podwyższony cholesterol bardzo często nie daje o sobie znać. Najczęściej niepokojące sygnały pojawiają się, dopiero gdy powoduje on inne choroby.
Najczęściej jednym z pierwszych objawów podwyższonego cholesterolu jest ból i dyskomfort nóg podczas chodzenia. Innym sygnałem są bolesne skurcze łydek w czasie snu. Kolejnymi niepokojącymi objawami są:

• blada błyszcząca i naciągnięta skóra na stopach,
• uczucie słabości i zmęczenia nóg,
• tworzenie się guzków na ścięgnach.

Jak obniżyć poziom cholesterolu?

Regularna aktywność fizyczna jest bardzo ważna w redukcji wysokości złego cholesterolu. Umiarkowany wysiłek fizyczny powinien być stosowany co najmniej 3 razy w tygodniu. Jeśli masz dobrą kondycję, to zalecamy intensywną aktywność fizyczną, np. jogging lub pływanie.

Co jeść, aby obniżyć poziom cholesterolu?

• Wybieraj mięso z jak najmniejszą ilością tłuszczu. Dlatego całkowicie zrezygnuj z czerwonego mięsa, zamiast tego wprowadź do diety mięso drobiowe.
• Spożywaj chude ryby. Zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3, które pomagają podnieść poziom dobrego cholesterolu HDL.
• Kupuj produkty, które zawierają dużą ilość błonnika pokarmowego. Zmniejsza on ilość wchłanianego cholesterolu.
• Zrezygnuj z wysoko przetworzonych produktów: ciastek, słodyczy i dań gotowych.  
• Na przekąski wybieraj orzechy, które podnoszą poziom HDL, przy jednoczesnym obniżeniu LDL.

Zioła na obniżenie cholesterolu

Niektóre rośliny stosowane są w ziołolecznictwie na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi. Większość z nich zawiera przeciwutleniacze, które mają działanie przeciwzapalne. Zioła wspomagają leczenie farmakologiczne. Przed ich zastosowaniem zawsze trzeba skonsultować się z lekarzem.

1. Błonnik rozpuszczalny

Błonnik rozpuszczalny obniża wchłanianie cholesterolu we krwi. Ma właściwości hamujące zwrotne wchłanianie żółci. W dużych ilościach występuje w jedzeniu m.in. w płatkach owsianych, fasoli oraz suszonych owocach. Regularne spożywanie 7 g błonnika rozpuszczalnego dziennie obniża o 7% poziom złego cholesterolu.

2. Babka płesznik (Plantago psyllium)

Psyllium, czyli babka płesznik dzięki dużej ilości błonnika pomaga obniżyć poziom złego cholesterolu (LDL) przy jednoczesnym zwiększeniu poziomu dobrego cholesterolu (HDL) we krwi. Zostało to potwierdzone przez badania[1] naukowe. Zawiera również polisacharydy, które ograniczają ponowne wchłanianie żółci.

3. Siemie lniane  (Lini semen)

Siemię lniane jest bogate w wit. z grupy B, C, E oraz mikroelementy. Zawiera również kwas alfa linolenowy, błonnik pokarmowy i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3. Dzięki temu siemię lniane obniża poziom złego cholesterolu HDL. Aby uzyskać więcej korzyści zdrowotnych, warto wprowadzić do swojej diety mielone siemię lniane. 

4. Czarnuszka siewna (Nigella sativa L.)

Nazywana jest przez wielu rośliną super food. Zawiera niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe Omega 3-, 6- i 9 oraz fitosterole. Przeprowadzone badanie[2] wykazało, że regularne jedzenie czarnuszki siewnej obniża całkowity poziom cholesterolu średnio o 15%, cholesterol LDL o 14%, poziom trójglicerydów o 15%. Zalecana dawka czarnuszki siewnej to od 100 mg do 3 g dziennie przez 4- 12 tygodni.  

5. Ostropest plamisty (Silybum marianum)

Ostropest plamisty ma działanie antyoksydacyjne. Zawiera symarynę, która ma działanie przeciwzapalne, żółciotwórcze i żółciopędne. Dzięki temu obniża poziom złego cholesterolu LDL, przy jednoczesnym podniesieniu stężenia HDL oraz hamowaniu rozwoju blaszek miażdżycowych. Pomaga w regulacji poziomu glukozy i lipidów we krwi.

6. Zielona herbata (Camellia sinensis)

Zielona herbata bogata jest w polifenole głównie katechiny, które obniżają poziom złego cholesterolu LDL. Jest bogata w przeciwutleniacze. Badanie[3] wykazało, że regularne picie zielonej herbaty obniża poziom złego cholesterolu oraz całkowitego cholesterolu. Ma działanie przeciwmiażdżycowe. Można wypić 2 filiżanki zielonej herbaty dziennie.

7. Mniszek lekarski (Taraxacum officinale)

Niektóre organiczne związki chemiczne zawarte w mniszku lekarskim mogą przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu i trójglicerydów. Jedno z badań[4] wykazało, że ekstrakt z liści i łodyg mniszka zmniejsza ilość gromadzonych trójglicerydów w komórkach tłuszczowych.

8. Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum L.)

Kozieradka zawiera polisacharydy, związki fenolowe oraz saponiny steroidowe. Wykazują one m.in. działanie przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe. Badanie[5] wykazało, że kozieradka skutecznie obniża poziom cholesterolu we krwi. Inne badania[6] wykazało, że regularne jedzenie kozieradki obniża poziom złego cholesterolu we krwi o 9% oraz całkowitego cholesterolu między 15 a 33% w porównaniu z wartościami wyjściowymi.

9. Święta bazylia (Ocimum tenuiflorum)

Zawiera olejek eteryczny eugenol, który ma działanie przeciwgrzybiczne i antybakteryjny- pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu. Badanie[7] wykazało, że święta bazylia obniża poziom całkowitego cholesterolu we krwi o oraz LDL przy jednoczesnym zwiększeniu HDL u osób starszych z chorobą metaboliczną. Warto stosować bazylię w wysokości 2,5 g przez okres maksymalnie do 3 miesięcy.

---

Przypisy

1. Uehleke, B., Ortiz, M., & Stange, R. (2008). Cholesterol reduction using psyllium husks - do gastrointestinal adverse effects limit compliance? Results of a specific observational study. Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology, 15(3), 153–159. https://doi.org/10.1016/j.phymed.2007.11.024, dostęp 31.05.2022r.
2. Sahebkar, A., Beccuti, G., Simental-Mendía, L. E., Nobili, V., & Bo, S. (2016). Nigella sativa (black seed) effects on plasma lipid concentrations in humans: A systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Pharmacological research, 106, 37–50. https://doi.org/10.1016/j.phrs.2016.02.008, dostęp 31.05.2022r.
3. Xu, R., Yang, K., Li, S., Dai, M., & Chen, G. (2020). Effect of green tea consumption on blood lipids: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition journal, 19(1), 48. https://doi.org/10.1186/s12937-020-00557-5,dostęp 31.05.2022r.
4. García-Carrasco, B., Fernandez-Dacosta, R., Dávalos, A., Ordovás, J. M., & Rodriguez-Casado, A. (2015). In vitro Hypolipidemic and Antioxidant Effects of Leaf and Root Extracts of Taraxacum Officinale. Medical sciences (Basel, Switzerland), 3(2), 38–54. https://doi.org/10.3390/medsci3020038, dostęp 31.05.2022r.
5. Mukthamba, P., & Srinivasan, K. (2016). Protective effect of dietary fenugreek (Trigonella foenum-graecum) seeds and garlic (Allium sativum) on induced oxidation of low-density lipoprotein in rats. Journal of basic and clinical physiology and pharmacology, 27(1), 39–47. https://doi.org/10.1515/jbcpp-2015-0037, dostęp 31.05.2022 r.
6. Thompson Coon, J. S., & Ernst, E. (2003). Herbs for serum cholesterol reduction: a systematic view. The Journal of family practice, 52(6), 468–478
   Total Cholesterol Level, https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/total-cholesterol-level, dostęp 31.05.2022 r.