Trzustka jest bardzo ważnym narządem, który odpowiada m.in. za prawidłowy poziom cukru we krwi. W sytuacji, gdy trzustka choruje, to zostaje zaburzona praca całego organizmu. Jakie są objawy chorej trzustki? W jaki sposób można wspomóc jej pracę ziołami?

Trzustka i jej role i funkcje w organizmie?

Trzustka jest niewielkim narządem. Waży około 100 g i ma około 15 cm wielkości. Pełni funkcję wewnątrzwydzielniczą i zewnątrzwydzielniczą. Funkcja wewnątrzwydzielnicza to produkcja insuliny i glukagonu, które odpowiadają za regulację poziomu cukru we krwi. Funkcja zewnątrzwydzielnicza to produkcja wielu ważnych enzymów trawiennych oraz soku trzustkowego.

Trzustka bierze udział również w:

• wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,E, K),
• wspomaganiu układu odpornościowego,
• zmniejszeniu obrzęków błon śluzowych,
• transportowaniu szkodliwych produktów odpadowych,
• poprawie krążenia,
• rozpuszczaniu zakrzepów.

Kiedy wiemy, że trzustka choruje?

Choroby trzustki wynikają z problemów wrodzonych (np. wady wrodzone- trzustka obrączkowata) lub nabytych spowodowanych czynnikami zewnętrznymi. Głównymi czynnikami zewnętrznym uszkadzającym trzustkę są: alkohol, papierosy, niektóre leki i kontakt z pestycydami. Do rozwoju chorób trzustki przyczyniają się również:

• mechaniczne urazy jamy brzusznej,
• infekcje wirusowe (np. zapalenie wątroby),
• zakażenie pasożytnicze,
• nieprawidłowości w odprowadzaniu żółci,
• niezdrowy styl życia,
• choroby innych narządów.

W chorobach trzustki ważne są również predyspozycje genetyczne, ponieważ schorzenia tego narządu mają najczęściej wieloczynnikowe podłoże.

Najczęstsze objawy chorób trzustki 

Objawy chorób trzustki wynikają najczęściej ze stanów zapalnych i chorób nowotworowych. Zdarza się również, że choroby trzustki przebiegają bezobjawowo, co utrudnia postawienie właściwej diagnozy, a tym samym wpływa niekorzystnie na dalsze leczenie.

Najczęstszymi objawami chorób trzustki są:

• ból w górnej środkowej części brzucha (może promieniować do kręgosłupa),
• szybki spadek masy ciała,
• nudności i wymioty,
• biegunka,
• ogólne osłabienie,
• brak apetytu,
• wzdęcia,
• ogólne osłabienie,
• utrzymujący się stan podgorączkowy,
• stolec w dziwnym kolorze,
• wysoki poziom cukru we krwi.

Diagnoza chorób trzustki 

Osoby, które zaobserwowały u siebie charakterystyczne objawy chorób trzustki, powinny jak najszybciej udać się do lekarza. Po przeprowadzeniu wywiadu i badaniu fizykalnym lekarz kieruje na dalszą diagnostykę, która obejmuje:

• badania krwi- m.in. morfologię, CRP, parametry wątrobowe, poziom bilirubiny;
• USG jamy brzusznej;
• tomografię komputerową.

Choroby trzustki 

Trzema najczęstszymi chorobami trzustki są stan zapalny, torbiele i rak.

Zapalenie trzustki 

Jedną z najczęstszych chorób jest zapalenie trzustki o charakterze ostrym lub przewlekłym. Ostre zapalenie trzustki ma przebieg bardzo gwałtowny. Spowodowane jest aktywacją enzymów, zanim opuszczą organ. Pacjent wymaga hospitalizacji, a w 10% przypadków ostre zapalenie trzustki kończy się zgonem.
Przewlekłe zapalenie trzustki to postępującym stan zapalny, który doprowadza do jej uszkodzenia. Miąższ organu zostaje zastąpiony przez tkankę łączna, co powoduje zaburzenie funkcjonowania trzustki, a w konsekwencji doprowadza do cukrzycy i raka trzustki.

Rak trzustki 

Nowotwór złośliwy pochodzący z nabłonka. W zależności od miejsca zlokalizowania daje różne obawy, które pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium. Leczenie polega na całkowitym usunięciu narządu i zastosowaniu chemioterapii. Pacjenci, którzy nie kwalifikują się do zabiegu, objęci zostają opieką paliatywną.

Torbiele trzustki 

Schorzenie to charakteryzuje się powstawaniem guzków wypełnionych płynem umiejscowionych wewnątrz lub na zewnątrz narządu. Wyróżnia się dwa rodzaje torbieli:

• prawdziwe- stanowią 50% wszystkich rozpoznawanych przypadków. Mogą mieć różne pochodzenie np. pasożytnicze, wrodzone;
• pozapalane- są skutkiem stanu zapalnego trzustki.

Jakie zioła i rośliny na trzustkę? Jak stosować?

Zioła na trzustkę nie tylko wspomagają leczenie chorób, lecz stosowane są również profilaktycznie. Niektóre zioła mają również przeciwwskazania w stosowaniu, dlatego zanim je zastosujesz, to skonsultuj się z lekarzem.

1. Czosnek zwyczajny (Allium sativum L.)

Czosnek zmniejsza poziom cukru we krwi, przy jednoczesnym podniesieniu poziomu insuliny. Wystarczy zjeść dziennie 3- 4 ząbków surowego czosnku. Można go dodać do herbaty lub do drugiego dania.

2. Gorzknik kanadyjski (Hydrastis canadensis L.)

Obniża poziom cukru we krwi. Wspomaga ogólna pracę trzustki. Ma działanie przeciwbakteryjne, przeczyszczające i antyseptyczne. Zaleca się pić napar 3 razy dziennie.

Sposób przygotowania:

1. 1 łyżeczkę zioła zalej szklanką wrzątku.
2. Parz pod przykryciem około 10 min.

3. Liść oliwny (Folium oleae )

Mają właściwości przeciwzapalne, które zmniejszają obrzęk i ból narządu przy stanach zapalnych. Jeśli herbata z liści jest spożywana regularnie, to może powstrzymać wzrost komórek rakowych.

Sposób przygotowania:

1. Kilka liści oliwnych zalej szklanką wrzątku.
2. Parz pod przykryciem przez 15 min.
3. Odcedź.                  

4. Bylica piołun (Artemisia absinthium L.)

Wspomaga wydzielanie soków trzustkowych. Wspiera prawidłowe funkcjonowanie trzustki. Nie należy stosować bylicy przy wrzodach żołądka i dwunastnicy. Napar można przygotować z suszonego lub mielonego ziela. Zaleca się pić herbatkę kilka razy dziennie w małych porcjach.

Sposób przygotowania:

1. 2 łyżeczki suszonego ziela zalej 1 szklanką wrzątku.
2. Parz przez 30 min pod przykryciem.

5. Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.)

Zawiera alkaloidy, kwasy organiczne i flawonoidy. Ma działanie bakteriobójcze i żółciopędne. Wspomagają one wytwarzanie soku trzustkowego. Nie należy stosować tego zioła u osób z jaskrą, wrzodami i zapaleniem błony śluzowej żołądka.

Sposób przygotowania:

1. 2 łyżeczki suszonego ziela zalej 1 szklanką wrzątku.
2. Parz przez 30 min.
3. Odcedzić.
4. Podziel na 3-4 porcji.

6. Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.)

Pomaga w usuwaniu nadmiaru toksyn z trzustki. Pobudza produkcję enzymów. Zapobiega powstawaniu kamicy żółciowej. Zaleca się stosować napar 3-4 razy dziennie.

Sposób przygotowania:

1. 2- 4 łyżeczek liści pokrzywy zalej 1 szklanką wrzątku.
2. Parz przez 15 min.

7. Czarnuszka siewna (łac. Nigella sativa)

Czarnuszka zwana jest czarnym kminkiem. Pobudza wydzielanie żółci. Wspiera pracę trzustki. Herbatę z czarnuszki zaleca się pić 2-3 razy dziennie.
Sposób przygotowania:

1. 1-2 łyżeczki nasion zalej 1 szklanką wrzącej wody.
2. Parz pod przykryciem 20 min.
3. Odcedź.

8. Gurmar (Gymnema sylvestre).

Stymuluje prawidłową pracę trzustki. Wpływa na jej regenerację. Pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Zmniejsza apetyt na słodkie potrawy. Zaleca się pić przed posiłkami 2-3 razy dziennie.

Sposób przygotowania:

1. 1 łyżeczkę suszonych liści zalej wrząca woda.
2. Parz pod przykryciem 10 min. 

9. Moringa olejodajna (Moringa oleifera)

Moringa olejodajna stosowana od wieków w Indiach. Reguluje prawidłowy poziom glukozy we krwi. Jest silnym przeciwutleniaczem, który chroni organizm przed stresem oksydacyjnym. Ma właściwości bakteriobójcze i przeciwzapalne. Dzięki temu łagodzi stan zapalny trzustki. Stosuj kilka szklanek naparu dziennie.

Sposób przygotowania:

1. 2 łyżeczki suszonych liści zalej 1 szklanką wrzątku.
2. Parz przez 15 min.
3. Przecedź.

10. Haronga (Harungana madagascariensis)

Haronga jest rośliną pochodzącą z Madagaskaru. Herbata z niej zwiększa wydzielanie soku trzustkowego i żółci. Pomaga w usuwaniu bakterii i pasożytów. Nie należy przekraczać 3 szklanek naparu dziennie.

Sposób przygotowania:

1. 1 łyżeczkę kory zalej 1 szklanką wody.
2.  Zagotuj.
3. Gotuj pod przykryciem na małym ogniu przez 15 min.

11. Szałwia lekarska (Salvia officinalis)

Ma właściwości antyseptyczne i ściągające. Wspomaga pracę trzustki. Nie należy przekraczać 2 szklanek naparu dziennie.

Sposób przygotowania:

1. 2- 4 łyżeczek suszonej szałwii zalej wrzącą woda.
2. Parzyć przez 20 min pod przykryciem.

12. Szyszka chmielu (Lupuli flos)

Stosowane od starożytności na stymulowanie procesów trawiennych. Łagodzi dolegliwości bólowe związane ze stanem zapalnym trzustki. Nie należy przekraczać 3 szklanek naparu dziennie.

Sposób przygotowania:

1. 2- 4 łyżeczek szyszek chmielu zalej wrzątkiem.
2. Parz około 15 min.

13. Lebiodka pospolita (Origanum vulgare)

Oregano jest naturalnym przeciwutleniaczem. Dlatego warto dodawać go do potraw. Ma właściwości przeciwhiperglikemiczne.

14. Skrzyp polny (Equisetum arvense)

Jest ziołem bogatym w krzemionkę, która wspomaga odbudowę tkanek. Wspomaga leczenie stanu zapalnego trzustki. Herbatę ze skrzypu polnego można pić nawet 3 razy dziennie.

Sposób przygotowania:

1. 2 łyżeczki suszu zalej szklanką wrzątku.
2. Parz pod przykryciem przez 15 minut.

15. Migdałecznik chebułowiec (Therminalia chebula)

Haritaki jest ziołem stosowanym w Indiach od wieków na choroby trzustki. Pomaga obniżyć poziom cukru we krwi. Parzenie herbaty warto rozpocząć od ½ łyżeczki i powoli zwiększać jej ilość.

16. Mniszek lekarski (Taraxacum officinale)

Mniszek lekarski pobudza w wydzielaniu enzymów trzustkowych. Zmniejsza ryzyko powstawania zastojów żółci. Obniża poziom glukozy we krwi. Jest pomocny w zwalczaniu raka trzustki. Pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu.

Sposób przygotowania:

1. 1 łyżkę kwiatów zalej 2 szklankami wody.
2. Zagotuj.
3. Gotuj przez 20 min.
4. Odcedź.

17. Korzeń lukrecji (Liquiritiae radix)

Ma właściwości przeciwzapalne. Zmniejsza ból i obrzęk.

    
Sposób przygotowania:

1. ½ łyżeczki ziół zalej zimną wodą.
2. Zagotuj.
3. Parz około 10 min, pod przykryciem.

18. Nagietek lekarski (Calendula officinalis)

Ma właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne. Zawiera związki antyoksydacyjne.
Sposób przygotowania.

1. 1 łyżkę ziół zalej wrzątkiem.
2. Parz przez 10 min pod przykryciem.

19. Zielona herbata (Camellia sinensis)

Ma właściwości przeciwutleniające. Nie zaleca się jej stosowania u osób z anemią i jaskrą. Dzienna dawka zielonej herbaty do 25 do 50 g suszu.

20. Koci Pazur (Uncaria tomentosa)

Ma działanie przeciwzapalne. Stymuluje układ odpornościowy. Może być stosowany 3 razy dziennie. Wchodzi w interakcje z wieloma lekami. Dlatego nie powinien być stosowany u osób z białaczką i chorujących na choroby autoimmunologiczne.

Sposób przygotowania:

1. 1 łyżeczkę zioła zaej szklanką wrzątku.
2. Parz pod przykryciem przez 10 min.

21. Grzyby reishi (łac. Ganoderma lucidum)

Ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Wspiera leczenie stanów zapalnych wątroby. Nie zaleca się stosowania grzybu Reishi przy stosowaniu leków rozrzedzających krew. W przypadku proszku 1 łyżeczkę rozpuścić w szklance wody.

22. Agrest indyjski, liściokwiat garbnikowy (Emblica officinalis)

Sproszkowany Indyjski agrest jest od wieków stosowany w medycynie indyjskiej. Jest silnym przeciwutleniaczem i świetnym źródłem wit. C. Łagodzi stany zapalne trzustki i zapobiega ich powstawaniu. Nie jest zalecany u osób zażywających leki rozrzedzające krew.

23. Perz właściwy (Elymus repens)

Kłącze perzu ma właściwości oczyszczające. Wspomaga usuwanie szkodliwych związków przemiany materii.

Co oprócz ziół stosować na trzustkę?

W przypadku chorób trzustki bardzo ważną jest właściwa dieta. Dlatego zaleca się:

• jedzenie gotowanych warzyw
• niskotłuszczowego nabiału,
• zdrowych olejów tłoczonych na zimno,
• stosowania przypraw o właściwościach przeciwzapalnych: kurkuma, imbir, kardamon i cynamon.